Posts

គុណសម្បត្តិរបស់អ្នកដឹកនាំ

Image
        ក្នុងភាសាខ្មែរយើង​ ពាក្យថាអ្នកដឹកនាំសំដៅលើអ្នកទទួលខុសត្រូវក្នុងកិច្ចការអ្វីមួយដែលមានគេ ឯងចាំទទួលបញ្ជា ចាំធ្វើដើម្បីឆ្ពស់ទៅរកគោលដៅណាមួយ ឬដើម្បីសម្រេចកិច្ចការណាមួយឲ្យបានជោគជ័យ។ ម៉្យាងទៀតអ្នកដឹកនាំ តាមបរិបទនៃពាក្យបានដល់ងអ្នកដែលមានតួនាទីដឹកនាំអ្នកដែលមិនដឹងគោលដៅ និងនាំអ្នកមិនស្គាល់ផ្លូវឲ្យទៅដល់គោលដៅមួយដែលគេប្រាថ្នាទៅដល់ដោយសុវត្តិភាព។           ២.គុណសម្បតិ្តរបស់អ្នកដឹកនាំ ពាក្យខ្មែរយើងតែងតែនិយាយថា «ឃ្វាលគោ១០០ក្បាលមិនលំបាកស្មើរនិងមើលមនុស្ស១០នាក់ទេ»។ ពាក្យនេះពិតណាស់ ព្រោះមនុស្សមានព្រឹត្តកម្មប្លែកៗពីគ្នា មានធម្មសញ្ញា មិនមែនដូចសត្វដែលមានតែមនោសញ្ចេតនាញ្ញាណនោះទេ។ ដូច្នេះទម្រាំនិងដឹកនាំមនុស្សបានមួយរយ មួយពាន់ មួយលាន ឬ១០លាននាក់នោះរឹតតែពិបាក និងស្មុកស្មាញកាន់តែខ្លាំងឡើងជាមិនខាន។ ការណ៍នេះ គឺទាមទារតម្រូវឲ្យអ្នកដឹកនាំណាដែលមានគុណសម្បត្តិគ្រប់គា្រន់តែប៉ុណ្ណោះ ទើបអាចដឹកនាំទៅរកភាពជោគជ័យបាន។ គុណសម្បត្តិល្អរបស់មេដឹកនាំតាមទស្សនៈណព្រះពុទ្ធសាសនា គឺដឹកនាំណាដែលមានលក្ខណៈសម្បតិ្ត ៣យ៉ាងគឺ៖ សុខភាព សមត្ថភាព និងគុណធម៌។ ក.គុណសម្បត្តិទិ...

ដូចម្ដេចដែលហៅថា បណ្តឹង?

Image
ដូចម្ដេចដែលហៅថា បណ្តឹង? គឺជាអំនាចមួយដែលច្បាប់ទទួលស្គាល់សំរាប់បុគ្គល ឬនីតិបុគ្គលដែលប្តឹងទៅតុលាការដើម្បីទាមទារអោយមានការគោរពសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍ស្របច្បាប់របស់គេ។ ចំពោះបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី ​ យោងទៅតាមសិទ្ធិដែលមានលើចលនវត្ថុ ឬអចលនវត្ថុ ឬលើរូបបុគ្គល​ ដូចជាសិទ្ធិកាន់កាប់ ដី ផ្ទះ កង់ ឡាន ម៉ូតូ ឬប្តឹងសុំអោយអនុវត្តកាតព្វកិច្ចនៃកិច្ចសន្យា ជាដើម។ បុគ្គលអ្នកប្តឹង ត្រូវធ្វើបណ្តឹងដាក់ជូនទៅប្រធានតុលាការរដ្ឋប្បវេណី អោយបានទាន់ពេលវេលា។ កាលបើធ្វើឡើងក្រោយរយៈពេលច្បាប់កំនត់ បណ្តឹងនោះមិនអាចទទួលបានឡើយ។ ចំពោះបណ្តឹងព្រហ្មទណ្ឌ យោងទៅតាមហេតុការណ៍ និងអន្តរាយដែលកើតមានឡើង​ ហើយដែលប៉ះពាល់ដលអាយុជីវិត រូបរាងកាយ ទ្រព្យសម្បត្តិ សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ ឬសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ។អ្នកប្តឹងត្រូវប្តឹងអោយចំជនល្មើសអាចសុំអោយមានការផ្តន្ទាទោសជនល្មើស និងសុំអោយជននោះបង់ប្រាក់សងការខូចខាត ឬអាចទាមទារប្រាក់ជំងឺចិត្តបាន។ ដូចម្ដេចដែលហៅថា បណ្តឹង​ទាស់? ​គឺជា​បណ្ដឹង​ដែល​ធ្វើ​ឡើង​ដើម្បី​ឲ្យ​តុលាការ​ដែល​បាន​សម្រេច​សេចក្ដី​រួច​ហើយ​ មក​ជម្រះសេចក្ដី​សា​ឡើង​វិញ​ម្ដង​ទៀត។ មូល​ហេតុ​ដែល​មាន​បណ្ដឹង​ទាស់​ទៅ​លើ​សាល​ក្រម​ឬ សាល​ដីកា​របស់​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​ព្រោះ​ពេល​ជំនុំ...

អ្វីជានិតិ? ក្រម? ច្បាប់?

Image
1.     និតិ ​ជា​គ្រឿង​ណែនាំ​ បែបផែន​ ជា​ទំនៀម​ ប្រពៃណី​ ឬជាបណ្ដុំនៃវិធានគតិយុត្តដែលមានចំណងសិទ្ធិ និងកាតព្វកិច្ច មានអានុភាពចាប់បង្ខំលក្ខណៈទូទៅមិនចំពោះនិងមានគោលដៅរៀបចំសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ។ ក្រម   ជា លំដាប់   ក្បួន   បែប   ពួក   ប៉ែក ឬ ជាការប្រមូលផ្ដុំចងក្រងនូវរាល់លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តទាំងឡាយ ដែលស្ថិតនៅក្នុងវិស័យតែមួយ ឬគ្រួសារតែមួយ។ ច្បាប់ គឺជាបទបញ្ញាតិកំណត់ដោយរដ្ឋ ដែលមានភាពទៀងទាត់ត្រឹមត្រូវសំរាប់អោយពលរដ្ឋក្នុងសង្គមនីមួយៗត្រូវតែគោរពតាម។ ច្បាប់នៃសង្គមនីមួយៗ អាចមានភាពផ្សេងៗគ្នាទៅតាមភាពជាក់ស្តែងរបស់សង្គមនោះ។ រូបវន្តបុគ្គល គឺសំដៅទៅលើបុគ្គល ដែលមានសមត្ថភាពតាមផ្លូវច្បាប់ដែលអាចក្លាយជាប្រធាននៃសិទ្ធិ និង កាតព្វកិច្ច។ ហើយប្រធាននៃសិទ្ធិ និង កាតព្វកិច្ច កើតឡើងនៅពេលដែលបុគ្គលនោះចាប់កំណើត និង រលត់ទៅវិញ នៅពេលដែលបុគ្គលនោះបានស្លាប់។ និតិបុគ្គល គឺជាក្រុមមនុស្ស ឬមូលនិធិដែលមានបុគ្គលភាពគតិយុត្តហើយជាម្ចាស់នៃសិទ្ធិ និងកាតព្វកិច្ច។ 2.     អនីតិជនមានអត្ថាធិនភាព ជាជនដែលអាចទ្រទ្រង់ជីវភាពខ្លួនឯងបាន តុលាការអាចប្រកាសនូវអត្តាធិនភាពបាន តាមការការសុំនៃជននោះ បើវាស្...

បច្ជុប្បន្នកាលធម្មតា

Image
1. We use the present tense to talk about something that is true in the  present.  យើងប្រើ Present Simple ដើម្បីនិយាយអំពីអ្វីមួយដែលពិតនៅក្នុងបច្ចុប្បន្នកាល ៖ ·          I  am  nineteen years old. ខ្ញុំអាយុ១៩ឆ្នាំ ·          He  lives  in Phnom Penh. ខ្ញុំរស់នៅភ្នំពេញ ·          I  am  a student. ខ្ញុំជាសិស្ស   2. Something that happens again and again in the present. អ្វីដែលកើតឡើងដដែលៗក្នុងបច្ចុប្បន្នកាល ៖ ·          I  play  football every weekend. ខ្ញុំលេងបាល់ជារៀងរាល់សប្ដាហ៏ 3. យើងប្រើពាក្យ   sometimes ,  often .  always   នឹង   never  នៅក្នុងទម្រង់បច្ចុប្បន្នកាល ។   sometimes ,  often .  always   នឹង   never  ត្រូវបានគេហៅថា Adverb of frequency ។ ·       ...

សញ្ញាណទូទៅនៃកាតព្វកិច្ច

Image
ផ្នែកទី១             កាតព្វកិច្ច ១. សញ្ញាណទូទៅនៃកាតព្វកិច្ច ១.១ និយមន័យនៃកាតព្វកិច្ច កាតព្វកិច្ច គឺជាករណីយកិច្ច ដែលបុគ្គលម្នាក់ មានចំពោះបុគ្គលម្នាក់ទៀត ។        តាមសទ្ទានុក្រម នៃច្បាប់ភូមិបាល ឆ្នាំ ២០០១ កាតព្វកិច្ច គឺជាចំណងនៃសិទ្ធិ ដែលបង្ខំជនម្នាក់ ឲ្យផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ ឬ សិទ្ធិណាមួយ ឲ្យបំពេញនូវកិច្ចការណាមួយ ឬ ឲ្យឈប់បំពេញ នូវកិច្ចការណាមួយ ដល់ជនម្នាក់ទៀត ។       ចំណែកឯតាមមាត្រា ៣០៨ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណី ឆ្នាំ ២០០៧ បានផ្តល់និយមន័យថា កាតព្វកិច្ច គឺជាទំនាក់ទំនងគតិយុត្ត ដែលចងបុគ្គលពីរនាក់ ដោយឲ្យបុគ្គលម្នាក់ ដែលបានកំណត់ មានករណីយកិច្ចមួយចំនួន ចំពោះបុគ្គលដែលបានកំណត់ម្នាក់ទៀត ។      បុគ្គលដែលមានករណីយកិច្ចហៅថា កូនបំណុល រីឯបុគ្គលដែលទទួលផលប្រយោជន៍ ពីករណីយកិច្ចនោះ ហៅថា ម្ចាស់បំណុល។ ម្ចាស់បំណុលមានសិទ្ធិត្រូវគ្នាទៅនឹងករណីយកិច្ច របស់កូនបំណុល ។ ២. ប្រភពនៃកាតព្វកិច្ច តាមមាត្រា ៣០៩ នៃក្រមរដ្ឋប្បវេណី ឆ្នាំ ២០០៧ បានចែងថា កាតព្វកិច្ចកើតមានឡើង ដោយកិច្ចសន្យា ដោយសកម្មភាពឯកតោភាគី ដោ...